Қазақ тiлi ғалымдарының көне түркі жазбалары жайлы көздерін аударып, сызба жаса.
Ответ на вопрос:
Көне түркі жазбасы алфавитін ағылшындық алфавитпен салыстыру арқылы көрсетею мүмкін. Бұлардың арасында төмендегілері орналасқан:
1. Алеманша письмендігі: а-а, б-б, г-г, д-д, е-е, ж-с, з-з, и-и, к-к, л-л, м-м, н-н, о-о, п-п, р-р, с-с, т-т, у-у, ф-ф, х-х, ц-ц, ч-ч, ш-щ, ы-ы, ь-ь, э-э, ю-ю, я-я.
2. Олтышаша письмендігі: а-а, б-б, в-в, г-г, д-д, е-е, ж-ж, и-и, к-к, л-л, м-м, н-н, о-о, п-п, р-р, с-с, т-т, у-у, ф-ф, х-х, ц-ц, ч-ч, ш-ш, щ-щ, ы-ы, ь-ь, э-э, ю-ю, я-я.
3. Огуз письмендігі: а-а, ә-ә, б-б, в-в, г-г, д-д, е-и, ж-ж, з-з, и-и, й-й, к-к, қ-қ, л-л, м-м, н-н, о-о, ө-ө, п-п, р-р, с-с, т-т, у-у, ұ-ұ, ү-ү, ф-ф, х-х, ц-ц, ч-ч, ш-ш, щ-щ, ы-ы, і-і, ь-ь, э-э, ю-ю, я-я.
4. Южно-түркша письмендігі: а-а, ә-ә, б-б, в-в, ғ-ғ, г-г, д-д, е-е, ж-ж, з-з, и-и, й-й, к-к, қ-қ, л-л, м-м, н-н, о-о, ө-ө, п-п, р-р, с-с, т-т, у-у, ұ-ұ, ү-ү, ф-ф, х-х, ц-ц, ч-ч, ш-ш, щ-щ, ы-ы, і-і, ь-ь, э-э, ю-ю, я-я.
5. Корей письмендігі: а-а, ә-ә, б-б, в-в, г-г, д-д, е-е, ж-ж, ө-ө, з-з, и-и, й-й, к-к, қ-қ, л-л, м-м, н-н, ө-ө, о-о, п-п, р-р, с-с, т-т, у-у, ұ-ұ, ү-ү, ф-ф, х-х, ц-ц, ч-ч, ш-ш, щ-щ, ы-ы, і-і, ь-ь, э-э, ы-ы, я-я.
Бұлар тек бірнеше примерлер, көп түрлері бар болатын. Көне түркі жазбаларының көздері де әр письмендіктің өзінде тұр. Кейбір письмендіктерде пәтерлер жасалады, мисалы, Алтай письмендігінде көздер қау-ынғайлынып, көлдене-сызбалы дауысталуымен жазылады.
Одан басқа, көне түркі жазбаларының деңгейін жетістіру үшін, белгілі ханшайымда жазу тәсілінде ойлап табуы қажет. Мысалы, өткен түрдегі қарыш-арқамаларға немесе екеуі үндісінде орналасқан әріппен жазу меңгерілген.
Сондықтан, көне түркі жазбалары достарымыз болғандығын есептеп, көздерін аудару тәсілдері және көздерді қалай жазу керектігін оқыту керек. Оларды алу үшін мектепте немесе санаттар кеңесінде оқыту жолын талап ете аласыз.